Het moment
nadert dat wonen en zorg gescheiden worden, het is een middel om de zorg betaalbaar te houden. Onder “de zorg” wordt niet
alleen het directe zorgen verstaan, waar de mensen met hart en ziel voor gaan,
die het in de praktijk brengen, er zit ook veel management bij, die van dat
potje “zorg” betaald wordt. En hoe dat potje “zorg” betaald wordt is ook voor iedereen
anders en afhankelijk van inkomen en vermogen.
De
hoeveelheid zorg wordt bepaald n.a.v. een indicatie, die door een groep
professionele mensen wordt vastgesteld van (huis)artsen tot casemanagers. Het is een wereld die zich pas opent als je er noodgedwongen
je entree maakt, omdat een familie lid zorg behoeft, bijvoorbeeld een ouder.
Een scala van keuzes is mogelijk: verzorging in de vertrouwde woonomgeving, een
“mantelzorgwoning” in je tuin laten plaatsen, een ouder in huis nemen, het
verzorgingstehuis.
De participatiemaatschappij
dwingt mensen weer de zorg voor elkaar op zich te nemen. Dat klinkt heel
sociaal, maar dat is het vanwege allerlei sociaal -culturele redenen niet, want
het is geen keuze, maar het wordt een noodzaak, die vrouwen wederom in een
economische achterstandspositie dwingen. Dus een ouder in huis nemen of in een
tuinhuis onder brengen is eigenlijk geen optie.
Het blijft een emotioneel moment om
een oudere weg te halen uit de vertrouwde omgeving. Maar een oudere in de
vertrouwde omgeving laten vergt heel veel aanpassingen en zorgtijd en kansen op
ongelukken. Dat is het dilemma.
Wat is de achterliggende reden
dat gebouwen afgeschreven worden, waar ouderen graag zouden willen blijven
wonen? Waar gaat het heen als er niet meer genoeg locaties zijn waar ouderen
verzorgd kunnen worden? Ik denk dat het beter is tehuizen
te houden met gelijkgestemden of “gelijk-ontwikkelden” wat betreft
zorgbehoefte, geestelijk of lichamelijk en dat ouderen er het beste heen kunnen
gaan, wanneer ze zich nog bewust zijn van hun nieuwe omgeving. Dan kunnen ze
nog wennen, aanpassen en genieten van de sociale contacten.
De lange
wachtlijsten veroorzaken veel ellende hoor ik om mij heen. Er ontstaat op deze manier wederom een kloof tussen arm en
rijk. Rijken die veel zorg in kunnen kopen plus een betere woonomgeving en de armeren
met een basiszorgarrangement in een geringere woonomgeving. Het is nu nog niet
zichtbaar maar het beweegt zich in deze richting. Want het is onduidelijk hoe
het zorgaanbod zich op de vrije markt gaat ontwikkelen, maar de manier waarop
het nu is ingezet zal zeker een groot verschil in zorg veroorzaken tussen arm
en rijk.
Clairette Gitz
Gitz Architecten