De nagemaakte sieraden, of: hoe wantrouwen tot creativiteit kan leiden

exacte kopieën

Woest kwam de ontwerpster ons gratis juridisch spreekuur binnen. Ze maakte al jaren zelfontworpen sieraden, en nu ineens trof ze exacte kopieën daarvan aan op internet! En dan zwaar onder haar prijs, van inferieur materiaal. En met vermelding van de namen die zij aan haar sieraden had gegeven. Kan toch niet? Nee, dat vonden wij ook. Ze had hier een opleiding voor gevolgd, het was haar broodwinning en het betrof hier echt creatieve dingen waar ze haar hele ziel en zaligheid in had gelegd, dus geen huis-, tuin- en keukenfröbelwerk.

brief op poten

Dus brief op poten naar de eigenaresse van de website, een BV. Die snapte er niks van: hoezo auteursrecht, dat is toch iets met boeken? Eh, ja en nee. En hoezo ongeregistreerd Europees modelrecht, hoe kan ik zien dat iets beschermd is als model als ik het nergens kan terugvinden in een database? Afijn, na wat uitleg snapte de wederpartij toch dat het niet kon wat ze deed. Ze zou het noooit meer doen! Maar cliënte had flinke imagoschade doordat er bij haar klachten binnenkwamen over de kwaliteit van “haar” sieraden, die dus de inferieure sieraden van de ander bleken te zijn. In arren moede had cliënte zelf besloten dat ze de productie van deze lijn zou staken en een nieuwe lijn zou gaan ontwikkelen. Cliënte wilde dus schadevergoeding en winstafdracht.

opgave leverancier, aantallen en winst

Terechte wensen, dus a.u.b. nou voor de laatste keer: wie is uw leverancier en hoeveel heeft u er verkocht? Flabbergasted was onze cliënte toen doodleuk het antwoord kwam: “Met Koningsdag contant gekocht, hele doos met 20 stuks tegelijk, maar geen idee van wie, heb geen bonnetje, als u kan wachten tot de volgende Koningsdag weet ik misschien meer. Winst heb ik niet gemaakt, niemand wilde die troep hebben dus ik heb zwaar moeten afprijzen”.

de twijfel slaat toe

Het kon the truth, the whole truth and nothing but the truth zijn en dan waren we met z’allen van een mug een olifant aan het maken. Cliënte geloofde er in ieder geval geen snars van en wilde beslag op de boekhouding. Op zich een terechte wens. Voordat je een hele kerstboom aan procedures optuigt, is het echter zinvol om na te gaan hoe de financiële vlag er bij de ander bijhangt, want je moet al die beslagen enzovoort wel kunnen verhalen. Na wat speurwerk leek de financiële vlag van de webshop – een eenmansBVtje- niet al te rooskleurig te wapperen. Dus ja, daar sta je dan.

creatieve oplossing: het worstje en de stok

Cliënte besloot om de ander er genadig van af te laten komen: een schadevergoeding die redelijk was, maar niet zonder waarborgen! Overeenkomstje opgesteld tegen finale kwijting, met daarin het bedrag dat de wederpartij zelf had aangeboden. Het risico dat het “Koningsdagverhaal”  een “kaasverhaal” zou blijken, was daarin uitgesloten door het “Koningsdagverhaal” op te nemen in de overeenkomst. In de overeenkomst was vervolgens een enorm risico gelegd bij de bestuurder van de BV in privé: die diende namelijk óók de overeenkomst te ondertekenen. Als die de waarheid heeft verteld over de herkomst, de aantallen en de winst heeft die niets te vrezen. Mocht later de leverancier worden gevonden en die verklaart 1.000 stuks aan de BV te hebben geleverd, of zou uit een later bewijsbeslag op de boekhouding alsnog blijken van Pinocchiogedrag, dan zou de bestuurder in privé worden aangesproken. In de overeenkomst stond namelijk een boete op onjuiste opgave. Uiteindelijk ondertekenden zowel de BV als haar bestuurder. Was de handtekening uitgebleven, dan had cliënte daarmee bij de rechter aannemelijk kunnen maken dat er onjuiste opgave was gedaan.

moraal van dit verhaal

Moraal van dit verhaal: we zijn deze samenleving nog wel eens aan het overjuridiseren. Als iemand je nadeel heeft bezorgd, maar je wilt voorkomen dat je met een kanon op een mug aan het schieten bent, verzin dan een creatieve oplossing.

Ook interessant in het kader van namaak:  21 september 2015: 'Ja maar, bestond al' I: column van onze Jan Smolders over de vraag wanneer "ja maar, bestond al" een zinvol verweer kan zijn; 29 oktober 2015: 'Ja maar, bestond al' II, column van onze Hub Dohmen over de vraag wanneer "ja maar, bestond al" een zinvol verweer kan zijn; 11 augustus 2014 column Naäpen mag!; 4 juni 2013 (auteursrecht) column "Stijlpikkers": namaken stijl schilderij toegestaan volgens Hoge Raad.

mr. Jan Smolders
Dohmen Advocaten – Van idee tot product, wij spreken uw taal en kennen uw recht

Drie tips voor het aanpakken van je oneerlijke concurrent

Het zijn barre tijden voor ondernemers in de creatieve industrie (toch?). Misschien wat minder barre tijden voor creatieve ondernemers – zoals u als lezer van CreatiefZuid –, maar toch maakt u misschien wel eens mee dat een concurrent van u wat minder creatief is en besluit om botweg uw ontwerpen te kopiëren.


Ook deze week kregen wij weer een dergelijke vraag in ons wekelijkse gratis spreekuur voor creatieven. Het verhaal was uiterst overtuigend; het was duidelijk dat de creatief in zijn recht stond. Daarna gebeurde er wat vaak gebeurt in een dergelijke situatie: ik schiet in mijn advocatenrol en wordt kritisch (breek de bek van mijn vrouw niet los …). De ander denkt: ho, ho, je was toch mijn advocaat en niet die van de ander?! Gelukkig ben ik niet helemaal ongevoelig en realiseer me dan nog nét op tijd dat ik moet uitleggen waarop en waarom ik kritisch word. Ik heb bewijs nodig! Als ik ervan overtuigd ben dat mijn cliënt gelijk heeft, omdat hij oneerlijk wordt beconcurreerd, móét en zál ik hem dat gelijk bezorgen. Maar dat lukt bij een rechter niet met alleen stellige overtuiging en geloof en helemaal niet met ervaringen die alleen in het hoofd van de cliënt zitten.


Dan constateer ik vaak hoe ongelooflijk moeilijk het is om kritisch genoeg te zijn tegenover jezelf over het bewijs dat je hebt. De cliënt roept verbijsterd: “Ja, maar, je zíét toch wel dat dat ontwerp een kopie van het mijne is!”. Ja, ik zie zeker wel dat die twee ontwerpen gelijk zijn aan elkaar, ik ben niet blind! Máár: wat is nou de kopie van wat, ofwel, welk ontwerp was eerst? En bewijs dat maar eens. Heb je een document of een onafhankelijke bron met bijvoorbeeld een weergave van je website waaruit de eerdere datum onomstotelijk blijkt? En: bewijs maar dat je ontwerp ook beschermenswaardig is, dat het nieuw is en ‘origineel’ genoeg is om – bijvoorbeeld – auteursrechtelijk beschermd te zijn. Stel vervolgens dat je dat allemaal lukt: je hebt veel schade geleden en die wil je vergoed zien. Bewijs dat je die schade geleden hebt; denk niet te kunnen volstaan met “Ja maar, iedereen snapt toch wel dat ik die omzet misgelopen ben!”.


Gelukkig – weet ik uit ervaring – lukt het in een constructief-kritische verhouding met de cliënt vrijwel altijd om die bewijzen te vinden. Neemt niet weg dat je je zelf een gigantisch plezier doet – en een hoop tijd en negatieve energie bespaart – door te documenteren, agenda/logboeken bij te houden, concepten van projecten te bewaren enzovoort.


mr. Hub Dohmen.
http://twitter.com/hdohmen


Dohmen advocaten - Van idee tot product, wij spreken uw taal en kennen uw recht
www.dohmenadvocaten.nl